دانشآموزدانشآموز به معنای فراگیرنده ی دانش است. از عنوان دانش آموز،در باب هاى زکات، جهاد، شهادات و دیات سخن گفته‌اند. ۱ - استحقاق زکاتسوال: آیا دانش آموز نیازمندى كه توانایى کسب و كار را دارد، لیكن تحصیل علم- اعم از واجب و مستحب- مانع كار كردن اواست، استحقاق دریافت زكات را دارد؟ جواب: مسئله بین جواز و عدم جواز مطلقا و جواز در صورت عینی بودن وجوب تحصیل اختلافى است. البته در جایى كه تحصیل علم، نه واجب باشد و نه مستحب، گرفتن زكات ،جایز نیست. نکته: اختلاف یاد شده در فرضى است كه زكات از سهم فقرا داده شود؛ اما اگر از سهم سبیل اللّٰه داده شود، بنابر قول مشهور- كه موضوع این سهم را هر مصلحتى كه مطلوب خدا است مى‌دانند- جایز است به شرط آنكه تحصیل علم،راجح باشد. ۲ - احكام تأدیب۲.۱ - اجازه ولیادب كردن دانش آموز نابالغى كه كارى ناشایست انجام داده، با اجازه ی ولی او به مقدار ضرورت، جایز است، به شرط آنكه موجب دیه نشود. اگر به این حد برسد- مانند آنكه بر اثر زدن، صورت دانش آموز سرخ یا بدنش كبود شود- دیه بر عهده ی معلم ثابت است. ۲.۲ - تعداد ضرباتبرخى، زدن دانش آموز را تا سه ضربه ی خفیف و برخى تا پنج یا شش ضربه ی سبك- در حدى كه موجب ثبوت دیه نگردد- با اذن ولىّ اوجایز دانسته‌اند. ۲.۳ - اذن حاکم شرعبرخى گفته‌اند: ادب كردن دانش آموز بالغ با زدن در صورت ارتكاب گناه، منوط به اذن حاکم شرع است. ۳ - غرق شدن در آموزش شنا-مربى شنا چنانچه در مراقبت از دانش آموز نابالغ، كوتاهى كند و او غرق شود، ضامن دیه ی او است و اگر دانش آموز، بالغ باشد ضامن نیست. - برخى در فرض نخست، مربى را ضامن دانسته‌اند، هرچند در حفظ دانش آموز، كوتاهى نكرده باشد؛ لیكن به سبب اشتباه در آموزش، موجب غرق شدن او شده است. چنان كه برخى، در فرض دوم، مربی را در صورت كوتاهى و تقصیر ضامن دانسته‌اند. ۴ - پانویس۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۵۷۷-۵۷۸ |